Obywatel Pies
czyli Watchdogi w akcji dla zwierząt
O Projekcie
Obywatel Pies to projekt Fundacji Świat w Naszych Rękach, którego celem jest poprawa losu zwierząt bezdomnych (i nie tylko) w poszczególnych gminach w Polsce, poprzez kontrolę obywatelską i zmianę lokalnego systemu opieki nad zwierzętami.
Nasz projekt łączy działania strażnicze (kontroli obywatelskiej) z działaniami na rzecz zmiany dla zwierząt.
Wierzymy, że poprawa losu zwierząt może nastąpić poprzez działania osób, które świadomie i konsekwentnie zajmą się monitorowaniem działań poszczególnych gmin i działaniami na rzecz zmiany - liderek i liderów lokalnych zmian dla zwierząt.
Tytułowy Obywatel Pies symbolizuje wszystkie zwierzęta, jakie obejmuje miejscowy system opieki nad zwierzętami, a w szczególności gminny program opieki nad zwierzętami bezdomnymi i zapobiegania bezdomności.
Celem naszego projektu jest wsparcie lokalnych działaczek i działaczy na rzecz pomocy zwierzętom w aktywnym korzystaniu z praw obywatelskich. Wykorzystanie prawa do informacji publicznej do sprawdzenia realizacji poszczególnych obowiązków gmin oraz docelowo poprawa realizacji obowiązków wynikających z ustawy przez podmioty.
Każda gmina w Polsce ma obowiązek realizacji zadań wynikających z Ustawy o ochronie zwierząt, w tym coroczne tworzenie, konsultowanie i realizację „Gminnego Programu opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt”.
Obowiązki gminy dokładnie opisane są w Art. 11a. Ustawy o ochronie zwierząt.
Art. 11a. 1. Rada gminy wypełniając obowiązek, o którym mowa w art. 11 ust.1, określa w drodze uchwały, corocznie do dnia 31 marca, program opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt.
Z Programu wynika wiele obowiązków i zadań dotyczących zarówno samego odławiania i opieki nad zwierzętami bezdomnymi, jak i zapobiegania ich bezdomności (w tym kluczowych zabiegów sterylizacji i kastracji). Dodatkowo każda gmina musi zapewnić wszystkim poszkodowanym zwierzętom w przypadku zdarzeń (kolizje i wypadki) drogowych całodobową opiekę weterynaryjną.
Niestety, z doświadczenia wielu osób i organizacji pomagających zwierzętom wynika, że gminy mają bardzo różne podejście i praktyki realizacji obowiązków programu. Niestety, w gminach pojawiają się liczne nieprawidłowości, złe praktyki, czy brak realizacji poszczególnych obowiązków np. przez brak ich finansowania.
WIEDZA TO ZMIANA!
Aby poprawić tę sytuację i rozpocząć działania na rzecz zmiany, potrzebna jest wiedza. Zarówno ta wypływająca z przepisów prawa, jak i ta praktyczna, o tym, jak konkretnie wygląda sytuacja w naszej gminie – na temat dokumentów, umów, danych, ilości, kwot, procedur.
Dopiero zebranie informacji i budowanie realnego obrazu działania dotychczasowego systemu oraz diagnoza sytuacji i problemów, daje nam możliwość naprawdę skutecznej zmiany lokalnego systemu.
ŁĄCZYMY DZIAŁANIA STRAŻNICZE (KONTROLI OBYWATELSKIEJ) Z DZIAŁANIAMI NA RZECZ ZMIANY DLA ZWIERZĄT!
Aby poprawić tę sytuację i rozpocząć działania na rzecz zmiany, potrzebna jest wiedza. Zarówno ta wypływająca z przepisów prawa, jak i ta, konkretna jak sytuacja wygląda dokładnie w naszej gminie.
CO ROBIMY?

Sieciowanie
Tworzymy sieć lokalnych liderek/liderów zmiany dla zwierząt

Szkolenia
Szkolimy:
- z ustawy o ochronie zwierząt
- z dostępu do informacji publicznej
- z działań obywatelskich

Działanie na rzecz zmiany
Wdrażamy wiedzę w praktyce oraz wprowadzamy lokalne, systemowe zmiany dla zwierząt

Monitoring
Kontrolujemy działania w poszczególnych gminach

Wzorcowy wniosek
Opracowaliśmy "uniwersalny" wniosek o informację dla każdego

Konsultacje
Konsultujemy program opieki nad zwierzętami bezdomnymi i zapobiegania bezdomności zwierząt

Lokalny informator
Tworzymy lokalne informatory dla mieszkanek i mieszkańców
W ramach projektu Obywatel Pies prowadzimy działania edukacyjne: szkolenie prawne z ustawy o ochronie zwierząt; szkolenie z praktycznych umiejętności korzystania z prawa dostępu do informacji publicznej; szkolenie z narzędzi obywatelskich – działań na rzecz zmiany.
Następnie wspieramy osoby uczestniczące w prowadzeniu lokalnie monitoringu podstawowych obowiązków gminy wynikających z ustawy/programu. Zebrane informacje dają nam realny obraz (nie)działania systemu i są podstawą do dalszych działań, między innymi do konsultowania lokalnych programów opieki nad zwierzętami i zapobiegania bezdomności zwierząt.
Wspólnie opracowujemy zebrane informacje i na ich bazie tworzymy oraz publikujemy gminne informatory dla mieszkanek i mieszkańców, zawierające podstawowe informacje z dokładnymi numerami telefonów, adresami i procedurami. Aby taki poradnik powstał, osoby muszą pozyskać informacje, a gminy muszą te działania realizować. W informatorach znajdują się także informacje o obowiązkach, które nie są realizowane. Podane w informatorze dane i procedury mogą już kontrolować i oceniać sami mieszkańcy i organizacje.
Na bazie zebranych informacji i wiedzy, osoby uczestniczące działają na rzecz lokalnych, systemowych zmian w swoich gminach.
Oczywiście celem działań jest poprawa losu zwierząt bezdomnych i zapobieganie bezdomności zwierząt!
Za nami I edycja projektu prowadzona w latach 2024-2025, w którą było zaangażowanych 16 osób z prawie wszystkich (15) województw.
EFEKTY I EDYCJI PROJEKTU
- Powstanie ogólnopolskiej sieci liderek i liderów lokalnej zmiany na rzecz zwierząt – obecnie jest w niej 20 osób z całej Polski!
- 16 osób (z 15 województw) przeszkolonych z ustawy o ochronie zwierząt pod kątem realizacji zadań wynikających z gminnych programów opieki nad zwierzętami i przeciwdziałania bezdomności zwierząt oraz z praktycznych umiejętności korzystania z prawa dostępu do informacji publicznej.
- 16 przeprowadzonych monitoringów programu opieki w 16 gminach.
- Przesłanie opinii w ramach konsultacji programów opieki nad zwierzętami i zapobiegania bezdomności zwierząt.
- 16 informatorów dla mieszkanek i mieszkańców wybranych gmin.
- Narzędzie „wzorcowy wniosek o informację” do monitorowania realizacji obowiązków gmin (wynikających z ustawy i programu) do wykorzystania przez każdą chętną osobę w dowolnej gminie w Polsce.
- Poprawa lokalnego systemu opieki nad zwierzętami i poprawa losu zwierząt
- Celem jest oczywiście zmniejszenie liczby bezdomnych zwierząt w Polsce!
Skontaktuj się
Adres
FUNDACJA ŚWIAT W NASZYCH RĘKACH
ul. Krasińskiego 5a/9
43-300 Bielsko-Biała
Email:
biuro@swiatwnaszychrekach.org
obywatelpies@swiatwnaszychrekach.org
Inicjatywa jest realizowana przez Fundację Świat w Naszych Rękach.
Wspierana przez Sieć Obywatelska Watchdog Polska i Fundusz Obywatelski im. Ludwiki i Henryka Wujców.
